ကမၻာ့ ပိုင္ဆိုင္မႈအနည္းဆံုး သမၼတႏွင့္ေတြ႔ဆံုျခင္း

အေမရိကန္သမၼတေတြေနထိုင္တဲ့ အိမ္ျဖဴေတာ္၊ ျပင္သစ္သမၼတေတြရဲ႕အဲလစ္စီးနန္းေတာ္၊ ျဗိတိန္ဘုရင္မၾကီး အဲလစ္စဘတ္စံျမန္းတဲ့ ဘာကင္ဟမ္နန္းေတာ္ၾကီးတို႔ရဲ႕ ခန္းနားထည္ဝါမႈေတြနဲ႔ဆန္႔က်င္ဘက္ သာမန္ေက်းလက္ေနအိမ္ေလးတလံုးမွာ ယူရာေကြး (Uruguay)သမၼတၾကီး ဂ်ိဳး(စ္)မူဟီကာ (Jose Mujica) ေနထိုင္ပါတယ္။ လက္ရွိအာဏာရသမၼတၾကီး မူဟီကာရဲ႕ေနအိမ္ဟာ ျမိဳ႕ေတာ္မြန္တီဗီဒီ႐ို (Montevideo) ရဲ႕အျပင္ဘက္ ဆင္ေျခဖံုးေက်းလက္ေဒသေလးတစ္ခုမွာတည္ရွိျပီး ဒီအိမ္ေလးမွာ သူ႔ရဲ႕ဘဝၾကင္ယာေဖာ္ လူစီကာ တိုပိုလန္စကီး(Lucia Topolansky)ရယ္၊ ေျခေထာက္တစ္ဖက္မရွိေတာ့တဲ့ေခြးေလး မႏြယ္လာ(Manuela)တို႔နဲ႔ အတူေနပါတယ္။ အင္မတန္ေသးတဲ့ လယ္ကြက္ေလးကို ထြန္ယက္ဖို႔ေတာ့ လယ္ထြန္စက္အုိၾကီးတစ္လံုးနဲ႔ သမၼတၾကီးသြားလိုရာ ေမာင္းသြားႏိုင္ဖို႔ 87ေမာ္ဒယ္ လိပ္ခံုးကား (Volkswagen)ေလးတစ္စီး ရွိပါတယ္။ သမၼတၾကီးရဲ႕လံုျခံဳေရးအတြက္ကေတာ့ အိမ္နဲ႔အေတာ္လွမ္းလွမ္းမွာ ရဲကားတစ္စီးနဲ႔ လံုျခံဳေရး ရဲႏွစ္ေယာက္က ေစာင့္ၾကပ္ေပးပါတယ္။ ဒီႏွစ္ ၂၀၁၂အတြက္ သမၼတၾကီးရဲ႕ပိုင္ဆိုင္မႈစာရင္းကို ထုတ္ျပန္တဲ့ေၾကျငာတဲ့အခါမွာ သူ႔မိန္းမရဲ႕ပုဂၢလိကပိုင္ဆိုင္တာေတြကိုပါ ထည့္ေပါင္းရင္ေတာင္ သူတို႔ခ်မ္းသာႂကြယ္ဝမႈဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ႏွစ္သိန္းေက်ာ္ (USD 215, 000)ပဲရွိတဲ့အတြက္ သမၼတၾကီးမူဟီကာကို ကမၻာ့ပိုင္ဆိုင္မႈအနည္းဆံုးသမၼတအျဖစ္ မွတ္တမ္းအတင္ခံခဲ့ရပါတယ္။

လက္ရွိအသက္ ၇၇ ႏွစ္ရွိျပီျဖစ္တဲ့ သမၼတၾကီးကို ၁၉၃၅ ေမ ၂၀ ရက္ေန႔မွာ အီတလီႏြယ္ဖြားမိခင္နဲ႔ ယူရာေကြးလယ္သမားဖခင္တို႔က ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၀အေစာပိုင္း က်ဴးဘားေတာ္လွန္ေရး ႐ိုက္ခတ္မႈေၾကာင့္ ယူရာေကြးမွာ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔ေတြ ေပၚလာျပီး အစိုးရဆန္႔က်င္ေရးေတြျပဳလုပ္လာခ်ိန္မွာေတာ့ က်ဴပါမား႐ုိ႕စ္ (Tupamaros)ဆိုတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းထဲမွာ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးအျဖစ္ ပါဝင္လႈပ္ရွားခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၃ စစ္အာဏာသိမ္းအျပီးမွာ ပထမဆံုးအဖမ္းခံခဲ့ရျပီး ေလးၾကိမ္တိုင္တိုင္ ေထာင္နန္းစံခဲ့ရပါေသးတယ္။ ၁၉၈၅မွာ ယူရာေကြးရဲ႕ ဒီမိုကေရစီေျပာင္းလဲေရး ေပၚလစီနဲ႕အတူ ေနာက္ဆံုးအၾကိမ္ ေထာင္မွျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ေထာင္သက္တမ္း စုစုေပါင္း ၁၄ ႏွစ္နဲ႔ ေျခာက္ၾကိမ္တိုင္တိုင္ ရဲေတြေပးခဲ့တဲ့က်ည္ဆံဒဏ္ရာေတြလည္း ရျပီးေနပါျပီ။ ႏိုင္ငံေရးေလာကထဲဝင္ေရာက္လာျပီး ၂၀၁၀~၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ သမၼတေဟာင္းေက်ာေထာက္ေနာက္ခံေပးထားတဲ့ ဘ႑ာေရးဝန္ၾကီး Danilo Astori ကို ေက်ာ္ျဖတ္ျပီး ယူရာေကြးႏုိင္ငံရဲ႕ အေယာက္ ၄၀ ေျမာက္ သမၼတျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

ေငြေၾကးလာဘ္စားမႈ၊ အာဏာအလြဲသံုးစားမႈေတြနဲ႔ လံုးေထြးသတ္ပုတ္ေနရတဲ့ တျခားႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ဆန္႔က်င္စြာ ယူရာေကြးသမၼတၾကီးရဲ႕ သမၼတဘဝဟာ ေအးေဆးတည္ျငိမ္လြန္းပါတယ္။ သမၼတတို႔ရဲ႕ရပိုင္ခြင့္၊ ဇိမ္ခံပိုင္ခြင့္ေတြကို ျငင္းပယ္ခဲ့တဲ့အျပင္ သူ႔ရဲ႕သမၼတလစာေငြထဲက ကိုးဆယ္ရာခိုင္ႏႈန္း (စတာလင္ေပါင္ ၇၅၀၀ ခန္္႔)ကို လူမႈေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြကို လစဥ္လွဴဒါန္းေနျပီး လက္က်န္ဆယ္ရာခိုင္ႏႈန္း (စတာလင္ေပါင္ ၄၈၅ ခန္႔)နဲ႔သာ သူ႔အိမ္အသံုးစားရိတ္ကို လည္ပတ္ေစပါတယ္။ သမၼတကေတာ္ပိုင္တဲ့ သူတို႔ေနအိမ္ေလးဟာ ေသးငယ္တဲ့အျပင္ သူ႔အိမ္အတြက္ ေသာက္စရာ၊ သံုးစရာ ေရကိုလည္း ေရညႇိပတ္ပတ္လည္ဖံုးေနတဲ့ ေရတြင္းထဲက တိုက္႐ိုက္ခပ္ယူရပါတယ္။ အဝတ္ေလွ်ာ္စက္ေတာင္မွ အေျခာက္ခံတဲ့စနစ္မပါေသးတဲ့ တကယ့္ေခတ္ေဟာင္းစက္ကို သံုးေနဆဲပါ။ 

"ကြ်န္ေတာ့္ကို ကမၻာ့အဆင္းရဲဆံုးသမၼတလို႔ ေျပာၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ္တမ္းေတာ့ ကြ်န္ေတာ့္ကိုယ္ကြ်န္ေတာ္ ဆင္းရဲတယ္လို႔ မခံစားမိပါဘူး။ တကယ့္လူဆင္းရဲဆိုတာ အင္မတန္ကုန္က်စားရိတ္ျမင့္မားတဲ့ သူတို႔ရဲ႕ေနထိုင္မႈစားရိတ္အတြက္ အလုပ္ကိုအဆက္မျပတ္ လုပ္ေနရတဲ့သူေတြပါ။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔လိုအပ္ခ်က္ဆိုတာ ျပီးဆံုးတယ္လို႔မရွိပါဘူး။ ..."  

"တကယ္တမ္းေတာ့ ဒါဟာ လြတ္ေျမာက္ျခင္းရဲ႕ အေျခခံအေၾကာင္းတရား တစ္ခုပါ။ ခင္ဗ်ားမွာ ပိုင္ဆိုင္မႈေတြ သိပ္မ်ားမ်ားစားစားရွိမေနဘူးဆိုရင္ ခင္ဗ်ားဟာ အဲဒါေတြကို ထိန္းသိမ္းေနဖို႔အတြက္ ကြ်န္တစ္ေယာက္လို အလုပ္လုိက္လုပ္ေနစရာ မလိုေတာ့ဘူးေလ။ ဒီ့အတြက္ခင္ဗ်ားမွာ ခင္ဗ်ားကိုယ္တုိင္အတြက္ အခ်ိန္စစ္စစ္ေတြ ထြက္လာပါလိမ့္မယ္။ ..." လို႔ BBC သတင္းဌာနကို ေျဖၾကားသြားပါတယ္။

ေတာ္လွန္ေရးသမားေဟာင္းၾကီး မူဟီကာရဲ႕ သမၼတဘဝဟာ သူ႔ရဲ႕႐ိုးရွင္းတဲ့ ေနထိုင္မႈစနစ္ေၾကာင့္ လူထုရဲ႕ေထာက္ခံမႈကို ရေနသလို ႏိုင္ငံရဲ႕က်န္းမာေရးနဲ႔ ပညာေရးျပႆနာေတြကို ႏုိင္ငံရဲ႕ခ်မ္းသာႂကြယ္ဝမႈနဲ႔ မေျဖရွင္းတဲ့အတြက္ ေဝဖန္မႈေတြကိုလည္း ခံေနရသူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အရင္သမၼတေတြနဲ႔မတူညီစြာနဲ႔ ယူရာေကြးႏုိင္ငံမွာ ရက္သတၱ ၁၂ပတ္သက္တမ္းရွိတဲ့ ကိုယ္ဝန္ကို တရားဝင္ျဖတ္ခ်ေရး ဥပေဒျပဳအဆိုကို မူဟီကာက ျပတ္ျပတ္သားသား ပယ္ခ်ထားပါတယ္။  ဒုတိယအေနနဲ႔ မူးယစ္ေဆးနဲ႔ဆက္စပ္တဲ့ မႈခင္းျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းက်ဆင္းေရးအတြက္ ႏိုင္ငံရဲ႕တရားဝင္ေဆးေျခာက္ေရာင္းဝယ္ေရးက႑ကို ဗဟိုအစိုးရအဆင့္ ကိုင္တြယ္ဖို႔ ညႊန္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒီကိစၥႏွစ္ရပ္လံုးအတြက္ အတိုက္အခံေတြရဲ႕ ဖိအားေပး၊ ေဝဖန္ပုတ္ခံမႈကို လက္ရွိရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ သမၼၾကီးအေနနဲ႔ ဒီကိစၥအတြက္ ပူပန္ေနလိမ့္မယ္မထင္ပါဘူး။ ၂၀၁၄ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ႐ႉံးခဲ႔ရင္လည္း သက္ေတာင့္သက္သာရွိတဲ့ လယ္သမားဘဝကို ျပန္သြားမွာပါ။

"ခင္ဗ်ားကေတာ့ ကြ်န္ေတာ့္ကို သူမ်ားနဲ႔မတူတဲ့ ခပ္ေၾကာင္ေၾကာင္အဘိုးၾကီးလို႔ သတ္မွတ္ခ်င္ သတ္မွတ္လိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ကိစၥမရွိပါဘူး။ ဒါ ကြ်န္ေတာ့္လြတ္လပ္ခြင့္ေလ ... "လို႔ BBC နဲ႔ အင္တာဗ်ဴးမွာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ 


 
Reference
http://en.wikipedia.org/wiki/Jos%C3%A9_Mujica
http://en.wikipedia.org/wiki/Unconventional_warfare
http://en.wikipedia.org/wiki/Luc%C3%ADa_Topolansky
http://www.dailymail.co.uk/news/article-2234003/Jose-Mujica-Uruguayan-President-lives-ramshackle-farm-gives-90-earnings-away.html?ITO=1490&ns_mchannel=rss&ns_campaign=1490
The Sunday times (November 18, 2012, Page-18)

ေက်းဇူးတင္စြာျဖင့္
   လြယ္အိတ္
(၁၉.ႏိုဝင္ဘာ.၁၂)