9/28/12

Is China an emerging trade Bully?



The Straits Times သတင္းစာမွ စာေရးဆရာ Peh Shing Huei ၏ ေဆာင္းပါးအား ဘာသာျပန္ေဖၚျပပါသည္။

ေလာေလာလတ္လတ္ျဖစ္ပြားေနတဲ့ တ႐ုတ္-ဂ်ပန္ ကြ်န္းလုပြဲေတြလို ျပႆနာမ်ိဳးေပၚလာတိုင္း အေမရိကန္ေခတ္လြန္စီးပြားေရးအင္ပါယာႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဟာ သူ႔ရဲ႕ျငင္းခံုဖက္ႏုိင္ငံေတြကို သူ႔သေဘာနဲ႔သူ စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္မႈေတြ လုပ္ျပီးအႏိုင္က်င့္ေလ့ရွိပါတယ္။

အနီးစပ္ဆံုးအျဖစ္အပ်က္ေတြကေတာ့ ဖိလစ္ပိုင္ႏုိင္ငံကတင္ပို႔တဲ့ ငွက္ေပ်ာသီးအပါအဝင္ အသီးအႏွံေတြနဲ႔ ေနာ္ေဝးႏိုင္ငံရဲ႕ပို႔ကုန္ျဖစ္တဲ့ ေဆာ္လမြန္သီး (ပန္းလိေမၼာ္သီး) ေတြကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအတြင္း တင္သြင္းခြင့္ပိတ္ခဲ့တာပဲ။

ခုလို ႏုိင္ငံ့ေရပိုင္နက္အျငင္းပြားမႈကိုအေျချပဳတဲ့ျပႆနာကို အေျချပဳျပီး ကမၻာ့ဒုတိယစီးပြားေရးအင္အားၾကီးႏုိင္ငံတစ္ခုရဲ႕ အျငိဳးၾကီးၾကီး လက္သံေျပာင္ေျပာင္႐ိုက္လိုက္တဲ့ ႐ိုက္ခ်က္ေတြဟာ တဖက္အျငင္းပြားဖက္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံအတြက္ ျပင္းထန္တဲ့ ထုိးႏွက္ခ်က္ေတြ ျဖစ္လာေလမလားလို႔  ေလ့လာၾကည့္ပါရေအာင္။

ပထမဆံုးသတိျပဳမိရမွာကေတာ့ စီးပြားေရးကုန္သြယ္မႈကို လက္နက္အျဖစ္အသံုးခ်ေနတဲ့ ေဘက်င္းအစိုးရဟာ ႏိုင္ငံတကာျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းတဲ့ေနရာမွာ အေျခခံအက်ဆံုး အထိေရာက္ဆံုး ေျဖရွင္းနည္းေတြထက္ ျပႆနာတစ္ခုရဲ႕ ေခါင္းၾကီးပိုင္း အကိုင္အတြယ္ရ အခက္ဆံုးေနရာကေန ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းနည္းကို ပိုအားသန္တတ္ပါတယ္။ အစာကုန္ေတာ့မယ့္ မီးေတာက္တခုလိုမ်ိဳး ေသြးပူေနတဲ့ျပႆနာတစ္ရပ္ကို လူထုအာ႐ုံစူးစိုက္မႈ က်လာခ်ိန္မွာေတာ့ ေဘက်င္းေခါင္းေဆာင္ပိုင္းရဲ႕ အာ႐ုံစူးစိုက္မႈဟာလည္း လူထုနဲ႔အတူ တျခားျပႆနာတစ္ခုဆီ အာ႐ုံေျပာင္းသြားတတ္ျပီး မူလအျငင္းပြားရာႏုိင္ငံကို စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရးအရ ပိတ္ဆို႔ုျခင္း၊ သပိတ္ေမွာက္ျခင္းတို႔နဲ႔ အဆံုးသတ္ေလ့ရွိပါတယ္။

၂၀၁၁, ဧျပီ၊ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အတြင္း ကြ်န္းစုမ်ားပိုင္ဆိုင္မႈအေရးအတြက္ ဖိလစ္ပိုင္ႏုိင္ငံနဲ႔အျငင္းပြားစဥ္က အလားတူ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ျပလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အျငင္းပြားမႈျဖစ္ေနစဥ္အတြင္းမွာ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဒုတိယအမ်ားဆံုး လယ္ထြက္ပို႔ကုန္ျဖစ္တဲ့ ဖိလစ္ပိုင္ငွက္ေပ်ာသီးေတြ တ႐ုတ္ျပည္အတြင္းတင္ပို႔မႈကို တ႐ုတ္အစိုးရက ပိုးမႊားမ်ားေတြ႔ရွိတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ တင္သြင္းမႈပိတ္ပင္လုိက္ပါတယ္။ ငွက္ေပ်ာသီးတင္မကပဲ ဖိလစ္ပိုင္ႏုိင္ငံကတင္သြားလာတဲ့ အျခားအသီးအႏွံေတြျဖစ္တဲ့ သေဘၤာသီး၊ အံုးသီး၊ သရက္သီး စတာေတြကို ေရာဂါပိုးရွာေဖြေရးဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ ျဖန္႔ျဖဴးခ်ိန္ၾကာျမင့္ေအာင္ အခ်ိန္ဆြဲထားပါေသးတယ္။ 

အလားတူႏွစ္မွာပဲ တ႐ုတ္လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူ လ်ဴေရွာင္ဖုန္းကို ေနာ္ေဝးႏုိင္ငံံက ႏိုဗယ္ဆုေပးအပ္တာကို တံု႔ျပန္တဲ့အေနနဲ႔ ေနာ္ေဝးႏုိင္ငံက အမ်ားအျပားတင္သြင္းမႈလုပ္ေနတဲ့ ေဆာ္လမြန္သီး (ပန္းလိေမၼာ္သီး) ေတြကို တင္သြင္းခြင့္ပိတ္ပင္လုိက္ပါတယ္။ ဒီ့အျပင္ ေနာ္ေဝးႏုိင္ငံနဲ႔ေဆြးေႏြးမႈျပဳလုပ္ေနတဲ့ လြတ္လပ္စြာကုန္သြယ္ခြင့္ သေဘာတူညီခ်က္ေတြကိုလည္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဘက္က အကန္႔အသတ္မရွိ ေ႐ႊ႕ဆိုင္းလိုက္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္တြင္းသတင္းေတြကလည္း “အေနအထိုင္မတတ္ေသာေနာ္ေဝးတို႔အား တ႐ုတ္အစိုးရက ဒဏ္ေပးျခင္း”စသျဖင့္ အျခားေသာ အလားတူသတင္းမ်ိဳးေတြနဲ႔ ဝါဒျဖန္႔လိုက္ပါေသးတယ္။ ဒီလိုသတင္းမ်ိဳးေတြနဲ႔ တ႐ုတ္ျပည္သူေတြရဲ႕ လူမ်ိဳးေရး လႈပ္ရွားမႈေတြကို တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက မားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္ကာကြယ္ေပးခဲ့ပါတယ္။

ဒီႏွစ္ ၂၀၁၂မွာေတာ့ ေဒါသၾကီးေနတဲ့ တ႐ုတ္အင္ပါယာၾကီးရဲ႕ မ်က္စိစပါးေမႊးဆူးစရာကေတာ့ ေဘဂ်င္းအစိုးရရဲ႔ စီးပြားဖက္ျဖစ္တဲ့ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။  ဂ်ပန္ႏုိင္ငံရဲ႕ထိန္းကြပ္ေအာက္မွာရွိေနခဲ့တဲ့ ဂ်ပန္အေခၚ “ဆန္ကာကု”၊ တ႐ုတ္အေခၚ “ဒိုင္အိုယု” ကြ်န္းစုေတြကိုေရာက္လာတဲ့ တ႐ုတ္ငါးဖမ္းသေဘၤာတစ္စီးကို ဂ်ပန္ေရတပ္က ဖမ္းဆီးခဲ့တာကစျပီး တ႐ုတ္အစိုးရက ဂ်ပန္ႏုိင္ငံအေပၚေရေၾကာင္းကုန္သြယ္မႈတားျမစ္ခ်က္ေတြ ပိုမိုတင္းက်ပ္လာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အျငင္းပြားမႈေတြပိုမုိ ျပင္းထန္လာခဲ့ျပီး “ဂ်ပန္ႏိုင္ငံကို အႏွစ္ ၂၀ ေနာက္က်က်န္ေနမယ့္ စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္မႈေတြလုပ္မယ္”လို႔ အာဏာရတ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက ဂ်ပန္ႏုိင္ငံအေပၚ လြန္ခဲ့တဲ့အပတ္က ရာဇသံေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံသားတို႔ရဲ႕ တ႐ုတ္ျပည္ဝင္ခြင့္ဗီဇာ ၾကန္႔ၾကာ၊ပိတ္ပင္ျခင္း၊ ဂ်ပန္ပို႔ကုန္မ်ားအေပၚ အခြန္တိုးျမႇင့္ေကာက္ခံျခင္း၊ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံကို သြားေရာက္လည္ပတ္ၾကမယ့္ တ႐ုတ္ခရီးသည္ေတြရဲ႕ ေလယာဥ္ခရီးစဥ္မ်ားဖ်က္သိမ္းျခင္းတို႔ လုပ္လာပါတယ္။ ဒီလို စီးပြားေရးဒဏ္ေပးမႈေတြက ဂ်ပန္အစိုးရအေပၚဆိုးဆိုး႐ြား႐ြား အက်ိဳးသက္ေရာက္ေစသလား။

တကယ္တမ္းေတာ့ တ႐ုတ္အစိုးရအေနနဲ႔ အျခားႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ပို႔ကုန္ေတြကို တားျမစ္ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ လက္နက္ကို ကိုင္ဆြဲထားေပမယ့္ သူ႔ႏုိင္ငံကိုယ္တိုင္ရဲ႕ ပင္မစီးပြားေရးကိုယ္တိုင္က ျပည္ပပို႔ကုန္အေပၚကို လံုးလံုးမွီခိုထားရတဲ့အတြက္ တျခားတစ္ႏုိင္ငံနဲ႔ အျငင္းပြားမႈေတြျဖစ္တုိင္း သူ႔စီးပြားေရးကိုပါ ျပန္လည္ထိခိုက္ေနရတဲ့ ေဘဂ်င္းအစိုးရရဲ႕စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရး ေရာေထြးထားတဲ့ ေသနကဗ်ဴဟာကို ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒီ့အျပင္ ဒီႏွစ္အတြင္းမွာ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕စီးပြားေရးဖြံ႔ျဖိဳးမႈဟာ ေမွ်ာ္မွန္းထားသေလာက္တက္မလာ တည္ျငိမ္မႈမရွိပဲ ႐ုန္းကန္ေနရျပန္တယ္။ ဒီ့အျပင္ ျပည္တြင္းက တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီေခါင္းေဆာင္ပိုင္း အေျပာင္းအလဲေတြက ႏိုင္ငံ့စီးပြားေရးအေျပာင္းအလဲကိုပါ ဆက္ႏြယ္ေနပါေသးတယ္။
တ႐ုတ္နဲ႔မတူပဲ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံကေတာ့ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕အၾကီးဆံုးစီးပြားဖက္ႏုိင္ငံအျဖစ္ ရပ္တည္ေနပါေသးတယ္။ ဂ်ပန္ကုမၸဏီအမ်ားအျပားဟာလည္း တ႐ုတ္ျပည္တြင္းမွာ ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမႈေတြလုပ္ထားတဲ့ အဓိကအလုပ္အကုိင္ခန္႔ထားေပးတဲ့ လုပ္ငန္းစုမ်ားအျဖစ္ရွိေနပါေသးတယ္။ ဒီ့အျပင္ ျပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ပထမရွစ္လ စီးပြားေရးဖြံ႔ျဖိဳးမႈနဲ႔ ဒီႏွစ္ ပထမရွစ္လ စီးပြားေရးဖြံ႔ျဖိဳးမႈဇယားကို ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ရင္ ဥေရာပစီးပြားေရးဟာ ၄.၁ ရာခိုင္ႏႈန္း ဆုတ္ယုတ္ေနျပီး အေမရိကန္စီးပြားေရးဟာ ၂.၉ ရာခိုင္ႏႈန္းက်ဆင္းေနခ်ိန္မွာ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံစီးပြားေရးဟာ ၁၆.၂ ရာခိုင္ႏႈန္း တုိးတက္ေနပါေသးတယ္။

ဂ်ပန္ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံသူေတြဟာ ဒီအျငင္းပြားမႈေတြေၾကာင့္သာ တ႐ုတ္ျပည္တြင္းကေန ထြက္ခြာသြားခဲ့ရင္ တ႐ုတ္ျပည္စီးပြားေရးအတြက္ ၾကီးမားတဲ့ ထုိးႏွက္ခ်က္တစ္ခုပဲ လို႔ စီးပြားေရးပညာရွင္မ်ားက သံုးသပ္ပါတယ္။

“စီးပြားေရးအျမင္အရၾကည့္ရရင္ စီးပြားေရးခ်ိဳ႕တဲ့ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ အိမ္နီးခ်င္းျဖစ္ရတာ အျပင္ပန္းအရေတာ့ ေမာ္ႂကြားႏုိင္ေပမယ့္ တကယ္တမ္းေတာ့ အႏွစ္သာရမဲ့တယ္ဆိုတာ တ႐ုတ္အစိုးရကို သတိေပးစရာေတာင္မလိုတဲ့ကိစၥပါ။” လို႔ The Straits Times သတင္းေထာက္ Peh Shing Huei ကေဖာ္ျပသြားပါတယ္။

     ဘာသာျပန္သူ
       လြယ္အိတ္ 
(၂၇.စက္တင္ဘာ.၁၂)