အခန္း (၁) History of Welding

Technology ကို ေလ့လာမဲ့၊ ေလ့လာေနဆဲ ညီငယ္၊ ညီမငယ္မ်ားအတြက္ တေထာင့္တေနရာက အက်ဳိးျပဳေစဖို႔ ရည္႐ြယ္ေရးသားလိုက္ပါတယ္။ လက္ေတြ႔လုပ္ငန္းခြင္ဝင္မယ့္သူဟာ welding နဲ႔ပတ္သတ္တဲ့ဗဟုသုတေတြကို အၾကမ္းဖ်င္းသိထားဖို႔လိုပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ကိုယ္တိုင္က ေလ့လာေနဆဲျဖစ္တဲ့အတြက္ အမွားမ်ားပါခဲ့ရင္ ေစတနာအမွားသာျဖစ္ပါေၾကာင္းနဲ႔ ပြင့္လင္းစြာေဝဖန္အၾကံေပးၾကပါလို႔ ဖိတ္ေခၚပါတယ္။

CHAPTER 1

1.1 ABOUT  WELDING

Welding ဆိုတာဟာ သတၱဳေတြကိုျဖတ္(သို႔)ဆက္စပ္တဲ့ နည္းပညာတစ္ရပ္ပါ။ Welding နည္းပညာအျပင္ တျခားေသာ သတၱဳမ်ားကို ဆက္စပ္တဲ့နည္းပညာေတြကို ကြ်န္ေတာ္သိသေလာက္ ေဖၚျပလိုက္ပါတယ္။

Rivet                  (ရပ္ဘစ္ ႐ုိက္ျခင္း/သံမိႈဆြဲျခင္း)

Screwing            (ဝက္အူရစ္ျခင္း)

Bolts and Nuts    (ဘို႔ နဲ႔ နပ္ စုပ္ျခင္း)

Casting              (ႀကိဳတင္ပံုစံသြင္းထားျခင္း/mold ေလာင္းထားျခင္း)

ဟုတ္ၿပီ။ ဒါဆိုရင္တျခားနည္းေတြထက္ ဘာလို႔ welding နည္းပညာကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္သံုးေနတာလဲဆိုတာကို ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္။ welding နည္းပညာရဲ႕ အားသာခ်က္နဲ႔ အားနည္းခ်က္ေတြကို ၾကည့္ၾကတာေပါ့။

1.1.1 အားသာခ်က္မ်ား (Advantages)

၁) ေကာင္းမြန္ေသာ welding joint တစ္ခုသည္ အနည္းဆံုး မူရင္းသတၱဳထက္ မာေက်ာျခင္း

၂) ပံုမွန္အားျဖင့္ welding နည္းပညာသည္ အျခားနည္းပညာမ်ားထက္ ကုန္က်စားရိတ္ သက္သာျခင္း

၃) အမ်ားအားျဖင့္ ေ႐ြ႕ေျပာင္းရလြယ္ကူေသာ စက္ကိရိယာမ်ားကို အသံုးျပဳရျခင္း

၄) အမ်ိဳးအစားမတူေသာ သတၱဳေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို welding နည္းျဖင့္ ဆက္ႏိုင္ျခင္း

၅) ဖိအားဒဏ္ခံႏိုင္ေသာ (pressure tight) welding joint ျဖစ္ေစႏိုင္ျခင္း

1.1.2 အားနည္းခ်က္မ်ား (Disadvantages)

၁) အႏၱရယ္မ်ားေသာ လိႈင္း၊ မီးေတာက္တို႔ ထုတ္လႊတ္ျခင္း

၂) မူရင္းသတၱဳျပား၏ ပံုသ႑န္ပ်က္႐ြင္းသြားျခင္း

၃) ဆက္မည့္သတၱဳျပားမ်ား၏ အထူ(ႏႈတ္ခမ္းသားမ်ား)အား ႀကိဳတင္ျပဳျပင္ထားရျခင္း

၄) အရည္ေသြးျမင့္ လုပ္သားမ်ား လိုအပ္ျခင္း

၅) welding joint မ်ားသည္ မူရင္းသတၱဳမ်ားႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းပံု မတူညီေတာ့ျခင္း

၆) welding ဆက္ျခင္းေၾကာင့္ မူရင္းသတၱဳျပား ႏွင့္ welding joint ေပၚတြင္ stress မ်ားေပၚလာျခင္းႏွင့္, ယင္းအားေျပေပ်ာက္ေစရန္ heat treatment မ်ားလိုအပ္ျခင္း၊

ဒါဆိုရင္ welding နည္းပညာက ဘယ္ကစၿပီးေပၚလာတာလဲ။

1.2 HISTORY

- Welding အတတ္ပညာကို ေၾကးေခတ္ကတည္းက အီဂ်စ္ျပည္မွာစတင္အသံုးျပဳေနၿပီလို႔သိရပါတယ္။ အီဂ်စ္ေတြရဲ့ အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းေတြမွာ weldingကိုအသံုးျပဳခဲ့ေၾကာင္းအေထာက္အထားေတြ ေတြ႔ရတယ္လို႔ မွတ္သားၾကဖူးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေန႔ေခတ္ welding နည္းပညာေတြလိုေတာ့ အဆင့္မျမင့္ေသးသလို အသံုးလဲမတြင္က်ယ္ခဲ့ပါဘူး။

- ၁၈၀၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳးစာေပ သိပၸံ  ပညာရွင္ Sir Humphrey Davy (႐ူပေဗဒ သိပၸံ ပညာရွင္ Michael Farady ၏ဆရာ) က Carbon Electrodes Arc ကို ဘက္ထရီနဲ႔လည္ပတ္ႏုိင္တဲ့ကိရိယာေလးက ထုတ္ႏုိင္ေအာင္တည္ထြင္ႏုိင္ခဲ့တယ္။ Arc welding (လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ခုန္ကူးျခင္းျဖင့္ welding ေဆာ္ျခင္း) ေတြရဲ႕ကနဦးအစျဖစ္ေပမယ့္ ထိထိေရာက္ေရာက္အသံုးမျပဳႏုိင္ေသးပါဘူး။

- ၁၈၃၆ မွာေတာ့ သူ႔ရဲ႕ညီဝမ္းကြဲ Edmund Davy က Acetylene (ေအာက္ဆီဂ်င္ႏွင့္ဓါတ္ျပဳၿပီး အပူခ်ိန္ ၃၅၀၀°C ျပင္းအားရွိေသာ မီးေတာက္ကိုထုတ္လႊတ္ေပးႏုိင္သည္) ကိုေတြ႕ရွိခဲ့တယ္။ Acetylene gas (ethyne)နဲ႔ welding ေဆာ္တဲ့နည္းကို Oxy-fuel welding လို႔ေခၚၿပီး လက္ေတြ႔မွာအသံုးျပဳလို႔အဆင္မေျပပဲ ၁၉၀၀ ျပည့္ႏွစ္ေလာက္မွသာ ဒီနည္းပညာဟာ လက္ေတြ႔အသံုးခ်ႏုိင္တဲ့အဆင့္ကိုေရာက္လို႔လာပါတယ္။ အစပိုင္းမွာေတာ့ Oxy-fuel welding ဟာ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းရလြယ္ကူျခင္း (portability)၊ ကုန္က်စရိတ္သက္သာျခင္း (low cost) တို႔ေၾကာင့္အသံုးမ်ားခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ Arc welding ေတြက အစားထိုးဝင္ေရာက္လာပါတယ္။

- ၁၈၈၂ ႏွစ္မွာ ႐ုရွားပညာရွင္ Nikolai Benardos က လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ခုန္ကူးျခင္း(Electric Arc)ျဖင့္ welding ေဆာ္ျခင္း၊ Carbon Arc Welding ကိုေဖၚထုတ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ တျဖည္းျဖည္းလူအသံုးမ်ားလာၿပီး တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းႀကီးေတြအထိပါ အသံုးျပဳလာၾကပါတယ္။ သေဘၤာတည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းေတြမွာပါ တြင္က်ယ္လာၿပီး ပထမဆံုး Arc Weldingကို တစ္စီးလံုးအတိုင္းအတာအထိ အသံုးျပဳႏိုင္ခဲ့တဲ့သေဘၤာကေတာ့ ၿဗိတိန္သေဘၤာ Fulagar ျဖစ္ၿပီး ပထမကမၻာစစ္အတြင္း(၁၉၂၀)ကတည္ေဆာက္ခဲ့တာပါ။

- ၁၉၁၉ မွာေတာ့ welding သမိုင္းမွာယခုတိုင္ အေရးပါအရာေရာက္တဲ့ American Welding Society (AWS) ကိုထူေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ Alternative Current (AC) သံုး Arc welding process ကိုလည္း ဒီႏွစ္မွာပဲစတင္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။

- ၁၉၂၀ မွာ Automatic Welding ကိုစတင္အသံုးျပဳႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ Weldingေဆာ္ရာမွာ အသံုးျပဳမဲ့ electrode ေခ်ာင္းကို ခဏ ခဏ အသစ္လဲတပ္စရာမလိုေအာင္ electrode stick ေနရာမွာ consumable electrode wire ကို ရစ္ဘီးနဲ႔ေခြထားၿပီး wire ကုန္သြားသေလာက္ကို အေနာက္က ရစ္ဘီးကအလိုက္သင့္ဆန္႕ထုတ္ေပးတဲ့နည္းပါ။ Welder လိုအပ္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕အားနည္းခ်က္ကေတာ့ welding အရည္အေသြးဟာ welder ေပၚမွာလံုးဝ မူတည္ေနၿပီးေတာ့ welding seam ထဲမွာ ေလေပါက္ေတြ (porosity) နဲ႔ ႁကြတ္ဆတ္ျခင္း (Brittleness) ျဖစ္ႏိုင္ျခင္းတို႔ပါပဲ။

- ၁၉၃၀မွာ Submerged Arc Welding (SAW)ကို စတင္သံုးစြဲႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီနည္းကေတာ့ ဘီးတတ္ထားတဲ့စက္(welding machine)က လူသတ္မွတ္ေပးလိုက္တဲ့ setting အတိုင္း သံလမ္းတေလွ်ာက္ weldingေဆာ္သြားၿပီး၊ ေလာေလာလတ္လတ္ေဆာ္ထားတဲ့ welding seamကို ျပင္ပေလနဲ႔မထိေအာင္ သဲ(သို႔)ေခ်ာ္တို႔နဲ႔ အလိုအေလွ်ာက္ လိုက္အုပ္ေပးသြားတဲ့နည္းပါ။ ကေလးေတြေဆာ့တဲ့ သံပတ္ရထားေလး ေျပးလမ္းေပၚသြားသလိုမ်ိဳးပါပဲ။ Welder မလိုပါဘူး။ ပံုမွန္အားျဖင့္ weldingသား အရမ္းေကာင္းေပမယ့္ ကုန္က်စရိတ္ျမင့္မားတာရယ္၊ ေနရာတိုင္းအသံုးျပဳလို႔မရတာရယ္ေၾကာင့္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႕သံုးလို႔မရျပန္ပါဘူး။ တႏွစ္ထဲမွာပဲ New York Navy Yard က Stud welding ကိုစတင္သံုးစြဲခဲ့ၿပီး သေဘၤာတည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္သံုးလာၾကပါတယ္။

- ၁၉၃၂ခုႏွစ္မွာ Underwater Weldingကို ႐ုရွားပညာရွင္ KONSTANTIN  KHRENOV က ေဖၚထုတ္ခဲ့ပါတယ္။

- ၁၉၄၈မွာ Battelle Memorial Institute က Gas Metal Arc Welding (GMAW) နည္းပညာကို တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕အားသာခ်က္က welding ေဆာ္ေနစဥ္မွာ weldingသားကို ျပင္ပေလနဲ႔ ဓါတ္မျပဳႏုိင္ေအာင္ gas တစ္ခုနဲ႔ ကာထားတာပါပဲ။ အဲဒီ့Gasကို Shield Gas လို႔ေခၚပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕အားနည္းခ်က္ကေတာ့ Shield Gas ေတြရဲ႕ ေစ်းႏႈန္းျမင့္မားတာပါ။

- ၁၉၅၀မွာေတာ့  Lyubavskii နဲ႔ Novoshilov ဆိုသူေတြက CO2 (carbon dioxide gas)ကို shield gas အျဖစ္ စတင္အသံုးျပဳခဲ့ရာကစၿပီး CO2 welding ဆိုၿပီးလူသိမ်ားပါတယ္။ ဒီႏွစ္ထဲမွာပဲ  ေခ်ာ္ကို electrode အေပၚမွာ Flux-coated electrode သံုး Shield Metal Arc Welding (SMAW)ကို အဆင့္ျမင့္ေအာင္တီထြင္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ လက္ရွိလူသံုးအမ်ားဆံုးနည္းပါ။

- ၁၉၅၇မွာ Plasma Weldingကို ေတြ႔ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။

- ၁၉၅၈မွာ Electrode Beam Weldingကို စတင္ခဲ့ပါတယ္။

- ၁၉၆၀မွာေတာ့ Laser Weldingအထိ တက္လွမ္းႏုိင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

- ၁၉၉၁မွာ Friction Stiir Weldingကို စတင္ေတြ႔ရွိခဲ့ပါတယ္။

အေပၚမွာေရးခဲ့တာေတြကိုဖတ္ၿပီး ႐ႈပ္မသြားပါနဲ႔ဦး။ အၾကမ္းဖ်င္းတီးမိေခါက္မိေအာင္ ေရးခဲ့တဲ့သေဘာပါ။ ေနာက္မွတစ္ခုခ်င္းစီကို ျပန္ေဆြးေႏြးပါ့မယ္။

TYPES OF WELDING

Welding နည္းပညာေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိတဲ့အထဲက အေဆာက္အဦး construction ေတြ၊ သေဘၤာတည္ေဆာက္ေရးနဲ႔ ျပဳျပင္ေရးေတြမွာ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္သံုးေနတဲ့ Welding အမ်ိဳးအစား ၂ မ်ိဳးကိုေဖၚျပလိုက္ပါတယ္။

၁) Gas Welding နဲ႔

၂) Arc Welding ပါ။